Ο «απαγορευμένος» παράδεισος των Ρώσων ολιγαρχών
Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί στη Μεσόγειο Θάλασσα, υπάγεται στην Ιταλία και είναι γνωστό για τις παραλίες του. Το έχουν επισκεφθεί ο Τζορτζ Κλούνεϊ, ο Μπιλ Γκέιτς, fund managers, σούπερ μόντελ και τουλάχιστον δύο φορές, το 2003 και το 2008, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος φιλοξενήθηκε στο ανακτορικό συγκρότημα του τότε Ιταλού προέδρου Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Ο λόγος για τη Σαρδηνία που αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς δισεκατομμυριούχους, από τους οποίους ξεχώριζαν πάντα οι Ρώσοι ολιχάρχες. «Ήταν σαν να έχουμε μια περιφέρεια ολιγαρχών μέσα στη Σαρδηνία», σχολιάζει η δημοσιογράφος Μάουρο Πίλι που κάποτε διοικούσε το νησί. Πλέον αυτή η περιφέρεια έχει διαλυθεί.
Οι ευρωπαϊκές κυρώσεις που στοχεύουν την εύπορη ελίτ με διασυνδέσεις στο Κρεμλίνο έχουν επιφέρει άμεσο πλήγμα στο βορειοανατολικό τμήμα της Σαρδηνίας, γνωστό ως Costa Smeralda (Σμαραγδένια Ακτή), όπου τουλάχιστον οκτώ βίλες έχουν κατασχεθεί από την ιταλική κυβέρνηση καθώς φαίνεται να ανήκουν σε τρεις Ρώσους δισεκατομμυριούχους που βρίσκονται στη λίστα των κυρώσεων.
Σύμφωνα με την ιταλική κυβέρνηση, στους Ρώσους που έχουν επιβληθεί κυρώσεις με «παγωμένη» την περιουσία τους στον νησί περιλαμβάνονται ο Αλεξέι Μορντάσοφ, που λέγεται ότι είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ρωσίας, και ο Ντμίτρι Μαζεπίν, ο οποίος μέχρι τον Μάρτιο ήταν ο διευθύνων σύμβουλος και ιδιοκτήτης της εταιρείας λιπασμάτων Uralchem ο οποίος κατείχε ιδιοκτησία μαζί με τον γιο του.
Μεταξύ των ντόπιων, ωστόσο, ο πιο γνωστός από τους Ρώσους ολιγάρχες στη λίστα των κυρώσεων είναι ο Ουσμάνοφ, ο οποίος, σε αντίθεση με τους άλλους δισεκατομμυριούχους, περνούσε μήνες, όχι μόνο εβδομάδες, κάθε χρόνο στη Σαρδηνία.
Ο Ουσμάνοφ ξεκίνησε να επισκέπτεται τη Σαρδηνία αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό ακινήτων και απέκτησε τη φήμη του ευεργέτη της περιοχής. Αγόρασε πολλά ασθενοφόρα για τον δήμο. Χορηγούσε την τοπική ομάδα ποδοσφαίρου. Χρηματοδότησε πολιτιστικές δραστηριότητες. Πέρασε επίσης μεγάλο μέρος της καραντίνας της Ιταλίας στη Σαρδηνία – παρέχοντας οικονομική ώθηση όταν ο τουρισμός επιβραδύνθηκε. Το 2018, όταν η κοινότητα τον έχρισε επίτιμο δημότη, ο Ουσμάνοφ μίλησε στο τοπικό δημαρχείο για το πώς η γεωγραφία της Σαρδηνίας του θυμίζει την περιοχή του Ουζμπεκιστάν όπου μεγάλωσε.
Σήμερα το νησί προσπαθεί να συμβιβαστεί με αυτό που οι δυτικές κυβερνήσεις σημειώνουν για τον ρόλο που έχει διαδραματίσει στον πόλεμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν ότι ο πλούτος του Ουσμάνοφ- προερχόμενος από επενδύσεις σε μέταλλα, εξορύξεις, τον κλάδο της πληροφορικής και τις τηλεπικοινωνίες- επιτρέπει στον Πούτιν να διατηρήσει την επίθεσή του στην Ουκρανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από την άλλη, τον αποκαλεί ως ένας από τους «αγαπητούς ολιγάρχες» του Πούτιν, αναφέροντας ότι έχει μαζέψει χρήματα για τον Ρώσο ηγέτη και έχει «λύσει τα επιχειρηματικά του προβλήματα».
Ο Ουσμάνοφ ελέγχει επίσης μια καθημερινή εφημερίδα, την Kommersant, της οποίας ολόκληρο το πολιτικό τμήμα παραιτήθηκε το 2019 καθώς περιόρισε τις συντακτικές ελευθερίες και καθιέρωσε μια γραμμή υπέρ του Κρεμλίνου.
Λόγω των κυρώσεων, ο Ουσμάνοφ έχει χάσει την πρόσβαση σε περιουσιακά στοιχεία που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λένε ότι ήλεγχε. Η Γαλλία κατέσχεσε δύο ελικόπτερα και Γερμανοί αξιωματούχοι στο Αμβούργο πάγωσαν ένα γιοτ 600 εκατομμυρίων δολαρίων, εξοπλισμένο με δύο ελικοδρόμια και μια πισίνα.