Φορολογικά έσοδα: βουτιά λόγω πανδημίας
Μειωμένο φόρο σε σύγκριση με το 2019 θα καταβάλει το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις πρώτες δηλώσεις που έχουν υποβληθεί για τα κέρδη του 2020, ενώ αρκετές θα είναι και όσες κατέγραψαν σημαντικές ζημίες το προηγούμενο έτος. Η υγειονομική κρίση και τα παρατεταμένα lockdowns συρρίκνωσαν τους τζίρους των επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα περίπου 8 στις 10 να δηλώνουν χαμηλότερα κέρδη ή ζημίες.
Είναι ενδεικτικό ότι ο προϋπολογισμός αρχικά προέβλεπε έσοδα από τα νομικά πρόσωπα ύψους 4,48 δισ. ευρώ, για να αναθεωρηθεί λίγο αργότερα στα 2,6 δισ. ευρώ και πλέον με τις τελευταίες εκτιμήσεις που αναλύονται στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο ο στόχος είναι να εισπραχθούν περί τα 2,3 δισ. ευρώ, μετά την απόφαση να μειωθεί και φέτος η προκαταβολή φόρου περίπου κατά 900 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, από τα κέρδη του 2018 τα οποία οδήγησαν σε πρόσθετους φόρους ύψους 4,36 δισ. ευρώ, το 2019 έπεσαν στα 3,4 δισ. ευρώ, ενώ για το 2020 υπολογίζεται να κυμανθούν, όπως προαναφέρθηκε, στα 2,3 δισ. ευρώ.
Δηλαδή οι εισπράξεις του Δημοσίου θα συρρικνωθούν κατά περίπου 45%-50% συγκριτικά με τις εισπράξεις του 2019 (κέρδη 2018).
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, 800.000 επιχειρήσεις (νομικά πρόσωπα, ατομικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες) έχουν υποστεί σημαντικές απώλειες τζίρου από την αρχή της πανδημίας, εξέλιξη που συνεχίσθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους. Από τις επιχειρήσεις αυτές οι 210.000 είχαν κλείσει το προηγούμενο έτος με κρατική εντολή και οι υπόλοιπες περίπου 600.000 βρίσκονται στους πληττόμενους ΚΑΔ που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση. Από τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προκύπτει ότι δεκάδες κλάδοι της οικονομίας κατέγραψαν μείωση τζίρου που φθάνει έως και 65%.
Σημειώνεται ότι φέτος οι επιχειρήσεις θα προκαταβάλουν το 70% του φόρου που θα προκύψει, ενώ οι νέες επιχειρήσεις για τα τρία πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους 35%. Η μείωση της προκαταβολής φόρου για δεύτερο συνεχόμενο έτος βοηθάει τις επιχειρήσεις να σταθούν όρθιες την επόμενη μέρα μετά το άνοιγμα της αγοράς. Με βάση τις νέες ρυθμίσεις, επιχείρηση που παρουσιάζει για πρώτη φορά φορολογητέα κέρδη ύψους 30.000 ευρώ θα πληρώσει φόρο στο ελληνικό Δημόσιο ύψους 7.200 ευρώ. Αντίστοιχα και η προκαταβολή φόρου ήταν 7.200 ευρώ. Σύνολο δηλαδή 14.400 ευρώ.
Με τις αλλαγές που αποφασίσθηκαν, η ανωτέρω επιχείρηση για φόρο ύψους 7.200 ευρώ θα προκαταβάλει για το επόμενο έτος το ποσό των 5.040 ευρώ. Συνολικά θα πληρώσει 12.240 ευρώ. Το όφελος δηλαδή ανέρχεται στο ποσό των 2.160 ευρώ. Και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν σημαντικά οφέλη, καθώς για αυτούς μειώνεται η προκαταβολή φόρου στο 55%. Για παράδειγμα, επαγγελματίας που παρουσιάζει για πρώτη φορά κέρδη 15.000 ευρώ θα πληρώσει φόρο 2.000 ευρώ. Αντίστοιχη είναι και η προκαταβολή φόρου. Συνολικά ο φόρος φθάνει στο ποσό των 4.000 ευρώ. Με τη μείωση της προκαταβολής φόρου θα πληρώσει συνολικά 3.100 ευρώ. Δηλαδή θα έχει όφελος 900 ευρώ.
Μεγάλες επιστροφές φόρου
Λιγότερους φόρους θα καταβάλει φέτος σχεδόν το σύνολο των ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ δεκάδες χιλιάδες θα έχουν και μεγάλες επιστροφές φόρων. Η μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή, η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση της προκαταβολής φόρου συρρικνώνουν τους φόρους για τις ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Το γεγονός δε ότι στους περισσότερους επαγγελματίες γίνεται παρακράτηση 20% θα οδηγήσει σε μεγάλες επιστροφές φόρων. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις θα περιορίσουν και τα έσοδα του προϋπολογισμού, κάτι που θα φανεί κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις που μειώνουν τους φόρους είναι:
- Μείωση του κατώτατου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος από το 22% στο 9% για ετήσια εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ και μειώσεις φορολογικών συντελεστών από τα επίπεδα του 29%, του 37% και του 45% στα επίπεδα του 28%, του 36% και του 44%, για ετήσια εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.
- Αναστολή εφαρμογής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία επιβάλλεται στα καθαρά εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
- Μείωση του συντελεστή υπολογισμού της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από το 100% στο 55%.
Παραδείγματα
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ακαθάριστα έσοδα 18.000 ευρώ. Ο ανωτέρω δηλώνει δαπάνες ύψους 3.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα φορολογηθεί για το ποσό των 15.000 ευρώ. Στον επαγγελματία έγινε παρακράτηση φόρου 20%, δηλαδή 4.000 ευρώ. Ο φόρος που προκύπτει ανέρχεται σε 2.000 ευρώ και με το τέλος επιτηδεύματος φθάνει τις 2.650 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή ο επαγγελματίας θα έχει επιστροφή φόρου 1.350 ευρώ.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ακαθάριστα έσοδα 35.000 ευρώ. Ο ανωτέρω δηλώνει δαπάνες ύψους 10.000 ευρώ. Θα φορολογηθεί για το ποσό των 25.000 ευρώ. Στον επαγγελματία έγινε παρακράτηση φόρου 20% ή, διαφορετικά, 7.000 ευρώ. Ο φόρος που προκύπτει ανέρχεται σε 4.500 ευρώ και με το τέλος επιτηδεύματος φθάνει τις 5.150 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, ο επαγγελματίας θα έχει επιστροφή φόρου 1.850 ευρώ.
- Ελεύθερος επαγγελματίας είχε καθαρά φορολογητέα κέρδη για το 2019 ύψους 25.000 ευρώ. Για τα κέρδη αυτά δεν παρακρατήθηκε φόρος. Ο φόρος που κατέβαλε ανήλθε σε 12.126 ευρώ (5.850 ευρώ φόρος εισοδήματος, 426 ευρώ εισφορά αλληλεγγύης και 5.850 ευρώ προκαταβολή φόρου). Φέτος με τη μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή στο 9%, την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης και τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 55%, θα πληρώσει 6.975 ευρώ. Δηλαδή, λιγότερα κατά 5.151 ευρώ ή 42,48%