Στη λίστα των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κατηγορούν το Ισραήλ για καθεστώς Απαρτχάιντ εις βάρος των Παλαιστινίων προστέθηκε και η Διεθνής Αμνηστία, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της ισραηλινής κυβέρνησης που έχει αποκηρύξει την έκθεση του οργανισμού ως αντισημιτική.

Τι αναφέρει η έκθεση

Σε μια έκθεση 182 σελίδων που δόθηκε την Τρίτη στη δημοσιότητα, η Αμνηστία περιγράφει λεπτομερώς «απάνθρωπες ή αποτρόπαιες πράξεις βίαιης μετακίνησης, διοικητικές κρατήσεις, βασανιστήρια, εξωδικαστικές εκτελέσεις και σοβαρούς τραυματισμούς, αλλά και την άρνηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών ή διώξεις εις βάρος του παλαιστινιακού πληθυσμού», που δημιουργούν «ένα θεσμοθετημένο καθεστώς συστηματικής καταπίεσης και κυριαρχίας εις βάρος των Παλαιστινίων».

«Η Διεθνής Αμνηστία καταλήγει ότι το κράτος του Ισραήλ θεωρεί και αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους ως μια κατώτερη, μη-εβραϊκή φυλετική ομάδα», αναφέρει η έκθεση.

Όπως συνέβη και με δυο άλλες πρόσφατες εκθέσεις για το ίδιο ζήτημα, των οργανώσεων B’Tselem με έδρα το Ισραήλ και Human Rights Watch με έδρα τη Νέα Υόρκη, η έκθεση της Αμνηστίας εξέτασε τις πολιτικές του Ισραήλ τόσο στις παλαιστινιακές περιοχής, που βρίσκονται υπό την κατοχή του Ισραήλ από το 1967 χωρίς ωστόσο να έχουν προσαρτηθεί επισήμως, όσο και εντός της επικράτειάς του.

«Από την ίδρυσή του το 1948, το Ισραήλ έχει επιδιώξει σαφή πολιτική δημιουργίας και διατήρησης μιας εβραϊκής δημογραφικής ηγεμονίας, ενώ παράλληλα μεγιστοποιεί τον έλεγχό του στην περιοχή προς όφελος των Ισραηλινών Εβραίων», σημειώνει.

Διάψευση πριν… τη δημοσίευση

Ακόμη και πριν την επίσημη κυκλοφορία της έκθεσης, το Ισραήλ την είχε αποκηρύξει ως «ψευδή και προκατειλημμένη».

Σε μια ψηφιακή ενημέρωση δημοσιογράφων, πριν τη δημοσίευση της έκθεσης, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού ΥΠΕΞ, Λίορ Χαϊάτ, δήλωσε ότι η Αμνηστία «χρησιμοποιεί δυο μέτρα και δυο σταθμά και τη δαιμονοποίηση προκειμένου να απονομιμοποιήσει το Ισραήλ ως πατρίδα του εβραϊκού λαού».

«Πρόκειται για τα ίδια ακριβώς συστατικά από τα οποία γεννήθηκε ο αντισημιτισμός», υποστήριξε σε ξεχωριστή του ανακοίνωση.

Τροφή για αντισημίτες ή Απαρτχάιντ;

Η αντίδρασή του αντανακλάται και σε κοινή δήλωση πολλαπλών εβραϊκών οργανώσεων των ΗΠΑ την Κυριακή, που υποστήριξαν ότι η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας «δίνει τροφή στους αντισημίτες σε όλο τον κόσμο που επιδιώκουν την υπονόμευση του μοναδικού εβραϊκού κράτους στη Γη, ενώ παράλληλα υποτιμούν και υποβαθμίζουν τον απίστευτο πόνο που προκάλεσε το Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική».

Ο όρος Απαρτχάιντ περιγράφει το σύστημα φυλετικού διαχωρισμού που είχε επιβληθεί στη Νότια Αφρική, αφαιρώντας τα πολιτικά δικαιώματα από τους μη-λευκούς, μέσω ενός συστήματος διαβατηρίων και ταυτοποιητικών εγγράφων, μέσω των οποίων μπορούσαν να μετακινούνται και να εργάζονται.

Το Ισραήλ ανέκαθεν απορρίπτει τις συγκρίσεις με τη Νότια Αφρική της περιόδου του Απαρτχάιντ. Ακόμη και ορισμένοι από τους πιο παθιασμένους επικριτές της ισραηλινής κατοχής έχουν υποστηρίξει ότι οι διακρίσεις εις βάρος των Παλαιστινίων εξηγούνται από εκούσιο και θεσμικό ρατσισμό, αλλά αποτελούν αποτέλεσμα πραγματικών ανησυχιών ασφαλείας.

Όλο και συχνότερη χρήση της λέξης

Ωστόσο, παρά τις σθεναρές διαψεύσεις του Ισραήλ, η λέξη Απαρτχάιντ τείνει να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για να περιγράψει το σύστημά του – πράγμα που αναγνώρισε και ο Χαϊάτ.

«Φυσικά, υπάρχει η ανησυχία ότι οι άνθρωποι θα πιστέψουν αυτές τις ψευδείς κατηγορίες», υποστήριξε.

Παρέπεμψε στη σημερινή κυβέρνηση του Ισραήλ, η οποία για πρώτη φορά περιλαμβάνει άραβες νομοθέτες ως απόδειξη αυτού που αποκαλεί «συμπεριληπτική δημοκρατία του Ισραήλ».

Η κοινή γνώμη υπέρ των Παλαιστίνιων

Όμως πολλοί παλαιστίνιοι ακτιβιστές πιστεύουν ότι τα επιχειρήματα αυτά έχουν πάψει προ πολλού να πείθουν και βλέπουν ότι η κοινή γνώμη στρέφεται υπέρ τους.

Παραπέμπουν σε διαδηλώσεις στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, σε υποστήριξη των οικογενειών Παλαιστινίων που απειλούνταν με βίαιη έξωση από τα σπίτια τους στη γειτονιά Σεΐχ Τζαράχ της ανατολικής Ιερουσαλήμ.

«Ο πλανήτης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για τα ανθρώπινα όντα που ζουν στη γη ανάμεσα στο ποτάμι και στη θάλασσα, τα επίπεδα πολιτικών ελευθεριών και δικαιωμάτων ορίζονται βάσει της εθνικής ταυτότητας», υποστηρίζει ο Σαλέμ Μπαραχμέχ, εκτελεστικός διευθυντής του Παλαιστινιακού Ινστιτούτου Δημόσιας Διπλωματίας, μιλώντας στο CNN.

Κατάχρηση της λέξης

Η κατηγορία του αντισημιτισμού που εξαπολύουν οι υπερασπιστές του Ισραήλ έχει μετατραπεί επίσης σε αμφιλεγόμενο ζήτημα. Παρά το γεγονός ότι έρευνες αποδεικνύουν ότι ο αντισημιτισμός αυξάνεται σε όλο τον κόσμο, πολλοί αισθάνονται ότι γίνεται κατάχρηση της λέξης, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωσή της.

Πρόσφατα, ο πρώην πρέσβης του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντάνον, έγινε περίγελος όταν κατηγόρησε την ηθοποιό Έμα Γουάτσον για αντισημιτισμό. Το μόνο που είχε κάνει, ήταν να ανεβάσει στο Instagram μια φωτογραφία από μια διαδήλωση υπέρ της Παλαιστίνης, γράφοντας: «Η αλληλεγγύη είναι ρήμα».

«Δεν κάνω πλάκα, έχουμε φτάσει στο σημείο που μια γενική εικόνα που αναφέρεται στην αλληλεγγύη με τους Παλαιστίνιους είναι αρκετή για να χαρακτηριστείς αντισημίτης», έγραψε η δημοσιογράφος Αϊμάν Μοχιελντίν στο Twitter.

Στο επίπεδο της διεθνούς διπλωματίας, λίγες είναι οι ενδείξεις μέχρι στιγμής ότι η σύγκρουση για τη λέξη «Απαρτχάιντ» έχει πρακτικές επιπτώσεςι.

Τη Δευτέρα, οι ΗΠΑ απέρριψε τον χαρακτηρισμό της Αμνηστίας για το Ισραήλ.

Πριν την ανάγνωση της έκθεσης, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις, δήλωσε ότι η περιγραφή του Ισραήλ ως κράτος με καθεστώς Απαρτχάιντ «δεν είναι λέξη που έχουμε χρησιμοποιήσει, ούτε θα τη χρησιμοποιούσαμε ποτέ».