Για τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης μεσούσης της πολλαπλής κρίσης μίλησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή, στο πλαίσιο της συζήτησης του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών.

Έναν μήνα μετά την έναρξη του πολέμου, η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία «μεταβάλλει δραστικά τα γεωπολιτικά δεδομένα, καταπατά την νομιμότητα και προκαλεί αίμα, προσφυγικές ροές και παγκόσμια ανασφάλεια» σχολίασε ο πρωθυπουργός, παραπέμπτοντας στις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών πως το αποτύπωμα αυτής της σύρραξης, της μεγαλύτερης γεωπολιτικής αναταραχής στην ήπειρό από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου «ενδέχεται να είναι βαθύτερο από εκείνο των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου και ο οικονομικός της απόηχος παραπέμπει στην κρίση του 2008 καθώς ο πόλεμος και η ενεργειακή αναστάτωση συνοδευόμενη από την διεθνή έκρηξη των τιμών δημιουργούν ένα παγκόσμιο εφιαλτικό τρίγωνο το οποίο διαρκώς ανατροφοδοτείται».

Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως οι εταιρείες έχουν υποχρέωση να καταθέσουν μερίδιο των συγκυριακών τους υπερκερδών για την άρση της αναταραχής. Μάλιστα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συγκεκριμένης αλλαγής στη νομοθεσία. 

«Η πολίτικη οφείλει να δράσει ώστε η διεθνής κερδοσκοπία να σταματήσει να ποντάρει στον πόλεμο. Και η αγορά να επανέλθει στον πραγματικό της ρόλο, που δεν είναι άλλος από το να καθορίζονται οι τιμές με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Οι τιμές, ναι, υπό προϋποθέσεις μπορούν να τεθούν υπό προσωρινό έλεγχο. Γιατί αφορούν τελικά τους πολίτες και όχι τις εταιρείες. Ενώ και οι τελευταίες έχουν υποχρέωση να καταθέσουν μερίδιο των συγκυριακών τους υπερκερδών για την άρση αυτής της αναταραχής» τόνισε ο πρωθυπουργός. 

Ο ίδιος προανήγγειλε πως θα δρομολογηθεί και ο έλεγχος στα έσοδα των μεγάλων επιχειρήσεων ενέργειας ώστε να εξεταστεί που υπήρχαν υπερκέρδη τα οποία να οφείλονται στην συγκυρία της κρίσης

«Τα μεγάλα υπερκέρδη είναι στους πρωτογενείς πωλητές και παραγωγούς φυσικού αερίου. Αν πιστεύετε λοιπόν ότι αυτό, αυτή η παρέμβαση η οποία θα γίνει και στην έκταση που θα εντοπιστούν τα υπερκέρδη αυτά θα φορολογηθούν και θα επιστραφούν στην κοινωνία, να μην έχετε καμία αυταπάτη ότι αυτό ως δια μαγείας θα κλείσει τη δημοσιονομική τρύπα και ξαφνικά θα μπορούμε να  υπερκαλύψουμε με αυτό τον τρόπο όλες τις απώλειες. Διότι η γενεσιουργός αιτία των απωλειών (….) είναι η πρωτογενής αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου στην αγορά της χονδρεμπορικής. Με άλλα λόγια αυτοί που θησαυρίζουν σήμερα είναι αυτοί που παράγουν φυσικό αέριο. Η Ρωσία, οι χώρες που πουλάνε LNG. Εμείς εδώ πέρα στην Ευρώπη δυστυχώς είμαστε καταναλωτές και διαμεσολαβητές.»

Έρχεται έκτακτη εισφορά

«Στο βαθμό όμως που υπάρχουν υπερκέρδη αυτά θα φορολογηθούν (…) Θα συγκρίνουμε τα κέρδη με κέρδη προηγούμενων ετών. Όμως εκεί που θα διαπιστωθούν υπερβάσεις αυτές θα επιστραφούν στην κοινωνία, διότι οι πολεμικοί καιροί απαιτούν αλληλεγγύη, απαιτούν μοίρασμα των βαρών. Δεν θα διστάσω, λοιπόν ούτε εγώ, ούτε το οικονομικό επιτελείο, να νομοθετήσουμε έκτακτη εισφορά εκεί που υπάρχουν τέτοια κέρδη», σημείωσε ο πρωθυπουργός. 

Μάλιστα στην δευτερολογία του έδωσε και συγκεκριμένα ποσοστά: «Ερχομαι τώρα στα υπερκέρδη. Είπατε ότι υπάρχουν υπερκέρδη 1,4 δισ. Δεν ξέρω από που προήλθε. Πολύ σύντομα θα δούμε ποιος είναι ο ισολογισμός της ΔΕΗ για το 2021. Αν υποθέταμε ότι τα κέρδη είναι όντως 1,4 δισ ευρώ ερχομαι και σας λέω ότι το 90% θα επιστραφεί στο ελληνικό δημόσιο, θα μπει έκτακτη φορολόγηση. Πρώτα θα τα δούμε θα τα βεβαιώσουμε και θα τα φορολογήσουμε». 

Κατά τον ίδιο, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο υπηρετεί μια διπλή στόχευση, υλοποιώντας την προεκλογική δέσμευση για φοροελαφρύνσεις ειδικά στην ακίνητη περιουσία και «ενισχύει το διαθέσιμο εισόδημα σχεδόν όλων των Ελλήνων πολιτών». «Μειώνοντας τον ΕΝΦΙΑ όχι κατά 30 % όπως είχαμε υποσχεθεί αλλά περισσότερο κατά 35% (…) Φέτος οι Έλληνες θα πληρώσουν 920 εκατομμύρια ευρώ λιγότερα σε σχέση με ότι τους είχε βεβαιωθεί το 2018 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (…) Σχεδόν 8 στους 10 συμπολίτες μας θα δουν έως και 40% μειωμένο τελικά τον φόρο για τα ακίνητά τους» είπε ο πρωθυπουργός και κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα να διευκρινίσει αν θα ψηφίσει τις συγκεκριμένες μειώσεις.»

Ο πρωθυπουργός επισήμανε πως η πίεση είναι εμφανής σε ολόκληρη η Ευρώπη με τους εθνικούς προϋπολογισμούς όλων των κρατών να πολιορκούνται. «Η σύγκρουση στην Ουκρανία μπορεί να ναρκοθετήσει την παγκόσμια ανάπτυξη που όλοι περιμέναμε» είπε.

Όσο για την εξωτερική πολιτική της Αθήνας στον πόλεμο, ο πρωθυπουργός υποστήριξε πως η Ελλάδα από την αρχή συντάχθηκε με το μέρος της ειρήνης, του διεθνούς δικαίου και του απαραβίαστου των συνόρων. «Στο πλευρό της Ουκρανίας αλλά και των δεκάδων χιλιάδων ομογενών μας που δοκιμάζονται σήμερα ειδικά στη φρίκη της Μαριούπολης. Στην Ουκρανία αντιμάχεται η δημοκρατία με τον αυταρχισμό. Ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός με τον ανατολίτικο αυταρχισμό, δεσποτισμό του παρελθόντος (…) Είναι ανάγκη να αποκρουστεί κάθε προσπάθεια βίαιης αλλαγής των συνόρων όπως και κάθε μοντέλο ηγέτη που θέλει αντιδημοκρατική ηγεμονία. Η Ελλάδα, οι Έλληνες είμαστε με την ελευθερία».