Ενώ παλαιότερα η συντριπτική πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων ήταν από την υπόλοιπη Ευρώπη, την Αμερική, ακόμα και την Ιαπωνία, το handpan με τον ιδιαίτερο, ονειρικό του ήχο κερδίζει όλο και περισσότερους θαυμαστές στην Ελλάδα.

Ο Ανδρέας Σίκκης, τραγουδιστής και κρουστός, σε ένα μικρό εργαστήριο κάπου στις εξοχές της Αττικής κατασκευάζει τα «Aggion Pantam», τα δικά του μοναδικά handpan, φέρνοντας σε επαφή το ελληνικό κοινό με αυτό το σπάνιο μουσικό όργανο.

 

— Τι είναι το handpan;
To handpan δεν είναι μόνο κρουστό, δεν είναι μόνο μελωδικό όργανο, είναι ο συνδυασμός τους. Είναι ένα πολύ καινούργιο μουσικό όργανο που τα τελευταία χρόνια με τον ιδιαίτερο, ονειρικό του ήχο κερδίζει τις καρδιές πολλών, μουσικών και μη. Αποτελείται από 2 λεπτά κυρτά μεταλλικά φύλλα κολλημένα μεταξύ τους, σφυρηλατημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να παράγουν τουλάχιστον 8 μουσικές νότες. 

— Πότε δημιουργήθηκε;
Οι εφευρέτες του, οι ελβετικής καταγωγής Felix Rohner και Sabina Schärer, επηρεασμένοι από τα προγενέστερα «steelpans» (που ήδη γνώριζαν μεγάλη επιτυχία στα νησιά της Καραϊβικής αλλά και στην Ευρώπη), κατασκεύασαν το 2000 το πρώτο «hang». Από το 2007 και μετά εμφανίστηκαν νέοι κατασκευαστές και το όνομα που καθιερώθηκε γι’ αυτά τα καινούργια όργανα είναι «handpan».

«Η διάρκεια κατασκευής ενός handpan ποικίλλει ανάλογα με τον δημιουργό του. Μπορεί κάποιος κάλλιστα, επιλέγοντας μια πιο αυτοματοποιημένη μέθοδο, να ολοκληρώσει ένα όργανο σε 3 μέρες, όταν οι παλαιότεροι, ακολουθώντας την εξ ολοκλήρου χειροποίητη οδό, χρειάζονταν έναν με ενάμιση μήνα». 

— Πώς ξεκίνησες να κατασκευάζεις handpans;
Αρχικά, η ιδέα της κατασκευής δεν ήταν δική μου. Το 2013 είχα ήδη αγοράσει το πρώτο μου handpan και λίγο αργότερα ένας φίλος με παρότρυνε να ξεκινήσουμε τα πειράματα κατασκευής. Κάπως έτσι αυτή η ιδέα μετατράπηκε σε εμμονή. Οι πληροφορίες στο διαδίκτυο ελάχιστες τότε, οι αποτυχίες πολλές, μέχρι το καλοκαίρι του 2017, όταν συνειδητοποίησα ότι το όργανο που μόλις είχα κατασκευάσει μου άρεσε πραγματικά!

— Η κατασκευή και οι δυσκολίες της;
Η κατασκευή του δεν είναι εύκολη. Απαιτείται αρκετή εργασία και για τη σχηματοποίηση του οργάνου αλλά και για το κούρδισμά του. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχουν καθιερωθεί διάφοροι τρόποι ώστε να διευκολύνουν αρκετά τους κατασκευαστές και να επιταχύνουν τον χρόνο κατασκευής του.

— Πόσος χρόνος απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός handpan;
Η διάρκεια κατασκευής ενός handpan ποικίλλει ανάλογα με τον δημιουργό του. Μπορεί κάποιος κάλλιστα, επιλέγοντας μια πιο αυτοματοποιημένη μέθοδο, να ολοκληρώσει ένα όργανο σε 3 μέρες, όταν οι παλαιότεροι, ακολουθώντας την εξ ολοκλήρου χειροποίητη οδό, χρειάζονταν έναν με ενάμιση μήνα. Αυτός είναι ο δρόμος που νιώθω ότι μου ταιριάζει και ακολουθώ από την αρχή, παρόλο που είναι πιο επίπονος, με σημαντική ανταμοιβή το ηχητικό αποτέλεσμα στο τέλος αλλά και τη σταθερότητα του κουρδίσματος του οργάνου σε βάθος χρόνου.

 

— Υπάρχουν διάφορες ποιότητες, διαστάσεις και υλικά;
Εδώ και πολλά χρόνια, όπως και άλλοι κατασκευαστές, χρησιμοποιώ δύο διαφορετικά είδη μετάλλου. Μέταλλο ψυχρής έλασης –το οποίο επιδέχεται αντισκωριακή θερμική κατεργασία– ή, εναλλακτικά, ανοξείδωτο μέταλλο. Το καθένα με τα δικά του χαρακτηριστικά στο ηχητικό αποτέλεσμα. Τον τελευταίο καιρό πειραματίστηκα και με ένα αρκετά σκληρότερο μέταλλο, με το οποίο δηλώνω αρκετά ενθουσιασμένος. Έχει τον δικό του –νέο– ήχο. Το standard μέγεθος ενός handpan είναι 55 εκ. (διάμετρος του οργάνου). Έχω ξεκινήσει όμως να κατασκευάζω και μια μικρότερη εκδοχή που είναι πιο κατάλληλη για μουσικούς που θέλουν να ταξιδεύουν με ένα πιο ελαφρύ όργανο.

— Υπάρχουν διάφορες κλίμακες;
Ναι, υπάρχουν πολλές διαφορετικές κλίμακες στα handpans. Μια standard επιλογή είναι η D minor. Να πω σε αυτό το σημείο πως τα χειροποίητα όργανα, όπως τα δικά μου, φτιάχνονται συνήθως κατά παραγγελία. Έτσι, και η κλίμακα επιλέγεται σύμφωνα με την προτίμηση του υποψήφιου αγοραστή και οι νότες που μπορούν να προστεθούν στις 9 βασικές νότες του οργάνου. Ασφαλώς το μέγεθός του δεν επιτρέπει υπερβολές, όμως υπάρχει η δυνατότητα, για όποιον το επιθυμεί, να προστεθούν μέχρι και 10 επιπλέον νότες, κάτι που αυξάνει κατά πολύ το εύρος κάθε κλίμακας, διευρύνοντας έτσι σημαντικά τη σύνθεση μελωδιών. Αυξάνει φυσικά και την πολυπλοκότητα της κατασκευής.

— Υπάρχει ενδιαφέρον στην Ελλάδα;
Παρατηρώ πως τα τελευταία χρόνια το handpan κερδίζει όλο και περισσότερους θαυμαστές στην Ελλάδα, ενώ παλαιότερα η συντριπτική πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων ήταν από την υπόλοιπη Ευρώπη, την Αμερική, ακόμα και την Ιαπωνία. Αυτό που έχει βοηθήσει στη διάδοσή του είναι ασφαλώς το διαδίκτυο αλλά και οι πλανόδιοι μουσικοί (buskers).

— Ποιος είναι ο χαρακτήρας των δικών σου οργάνων;
Από τα πρώτα βήματά μου, στόχος μου ήταν η δημιουργία ενός οργάνου με ζεστή χροιά, χωρίς ο ήχος του να θυμίζει μεταλλικό κρουστό, αλλά με πιο πήλινη, κεραμική αίσθηση. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Αggion Pantam. Υπάρχει η επίσημη σελίδα στο διαδίκτυο, www.aggionpantam.com, όπως και η σελίδα στο Facebook, Aggion Pantam.

https://www.lifo.gr/